Vandaag deed de rechter een belangrijke uitspraak in de discussie over de zogenaamde kluseconomie. De rechter oordeelde dat bezorgers van Deliveroo geen ZZP’ers zijn, maar schijnzelfstandigen en dus een arbeidsovereenkomst hebben. In het vonnis legt de rechter goed uit waarom er juridisch sprake is van een arbeidsovereenkomst, terwijl partijen iets anders hebben opgeschreven in hun contract.
Omzetting van overeenkomsten
Deliveroo besloot begin 2018 om alle arbeidsovereenkomsten met bezorgers niet te verlengen. In plaats daarvan gingen bezorgers volgens zogenoemde partnerovereenkomsten als zelfstandig ondernemer voor het bedrijf aan de slag. Ondanks dat de bezorgers een contract hebben ondertekend dat zij zelfstandig ondernemer zijn, ingeschreven zijn bij de KvK en een BTW-nummer hebben, is er volgens de kantonrechter sprake van een arbeidsovereenkomst.
Feitelijke omstandigheden doorslaggevend
In deze zaak bekeek de kantonrechter met name hoe de bezorgers feitelijk werken en hij keek dus als het ware door het contract heen. Onder meer de volgende omstandigheden zijn belangrijk voor het oordeel dat sprake is van een arbeidsovereenkomst:
- het gaat om een standaardcontract dat volledig en eenzijdig door Deliveroo is opgesteld en niet onderhandelbaar is;
- feitelijk is er nog altijd sprake van een gezagsverhouding tussen het Deliveroo en de bezorgers. Hierbij spelen de digitale systemen die Deliveroo gebruikt voor het inroosteren van de bezorgers en de bezorging van maaltijden, een belangrijke rol. Hierdoor is in de praktijk de vrijheid van de bezorgers aanzienlijk minder groot dan de overeenkomst suggereert;
- bezorgers kunnen zelf kiezen of ze een opdracht wel of niet aannemen, maar weigering of minder vaak beschikbaar zijn werkt vervolgens wel in hun nadeel;
- de mogelijkheid zich te laten vervangen is in de praktijk inhoudsloos. Ook als een bezorger zich laat vervangen, heeft Deliveroo nog zeggenschap over het werk (gezagsverhouding);
- het tarief is niet onderhandelbaar en bovendien niet zoveel hoger dan het minimumloon dat sprake is van zelfstandig ondernemerschap.
Consequenties
Het oordeel van de kantonrechter betekent dat de bezorgers juridisch altijd al een arbeidsovereenkomst hebben gehad en dat de cao beroepsgoederenvervoer (met terugwerkende kracht) van toepassing is. Dat betekent dat de bezorgers alle rechten van een werknemer hebben (doorbetaling bij ziekte, pensioenopbouw, ontslagbescherming, etc.). Ook betekent dit dat de bezorgers geen gebruik kunnen maken van fiscale voordelen die ZZP’ers wel hebben (zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling, etc.), en daardoor netto minder geld overhouden.
Dit vonnis is zeker niet de laatste in de rechtspraak over de kluseconomie en over ZZP’ers. Wel geeft het vonnis een mooi inkijkje in hoe de rechter tegen ZZP-contracten aankijkt. Het laat ook zien dat je als opdrachtgever en ZZP’er (of schijnzelfstandige?) de boel niet alleen op papier, maar ook feitelijk voor elkaar moet hebben. Het kan wel zijn dat de fiscale handhaving is opgeschort, maar arbeidsrechtelijk lopen opdrachtgevers en ZZP’ers die de boel niet goed voor elkaar hebben, nog steeds risico’s.
Maak je zaakjes op orde
Wil jij je zaakjes als opdrachtgever of ZZP’er wel goed regelen, zodat je niet zo’n vonnis om de oren krijgt? Ik heb in de afgelopen jaren (in nauwe samenwerking met fiscalisten en arbeidsrechtadvocaten) vele opdrachtgevers en ZZP’ers hiermee geholpen en hen duidelijkheid geboden. Bel (06 340 93 944) of mail (info@nico-advocatuur.nl) mij gerust om vrijblijvend te bekijken wat ik voor jou kan betekenen.