De afgelopen tijd lag de rechter ongekend onder vuur. Met name de Raad van State kreeg er van langs. Prominente juristen pleitten in de NRC zelfs voor het ontmantelen van de rechtsprekende tak van de Raad van State.
Falen rechter in toeslagenaffaire
Een paar weken geleden bracht de commissie die de toeslagenaffaire had onderzocht haar rapport uit. Jarenlang werden tienduizenden ouders grotendeels onterecht door de Belastingdienst bestempeld als fraudeur. In deze affaire hadden eigenlijk alle instanties gefaald. De politiek, de Belastingdienst, maar ook de rechter. De Raad van State heeft volgens de commissie jarenlang een belangrijke bijdrage geleverd aan het in stand houden van een spijkerharde uitvoering van de regels over de kinderopvangtoeslag. Dit was nu eenmaal de wet, daar viel weinig aan te doen. Pas toen er veel kritiek kwam, zwichtte de Raad van State en oordeelde de Raad dat de Belastingdienst zich redelijker moet het opstellen bij het terugvorderen van toeslagen.
Kant kiezen
Alex Brenninkmeijer deed er vorige week in een interview in Trouw nog een schepje bovenop. Brenninkmeijer trok als toenmalig ombudsman meermalen aan de bel over de onterecht harde aanpak van de Belastingdienst, maar het duurde jaren voordat men naar hem luisterde. Hij stelt nu dat rechters burgers structureel minimale kansen geven om zaken tegen de overheid te winnen. Rechters scharen zich volgens hem teveel aan de kant van de overheid. Deze houding zit volgens hem heel diep in de nationale cultuur van onze rechtspraak.
Niet altijd kansloos
Ik ben het met hem eens dat het niet makkelijk is om je recht te halen wanneer je tegen de overheid procedeert. Aan de andere kant, als ik naar mijn eigen zaken over de afgelopen jaren kijk, constateer ik dat de betreffende rechters de overheid in een heel aantal gevallen hebben teruggefloten. Onder meer in de zaak over de registratie van vee (‘kalverfraude’), waar ik in mijn vorige column over schreef.
Politiek aan zet
Dat rechters een procederende burger in het algemeen niet snel gelijk geven, is naar mijn mening vooral het gevolg van keuzes van de politiek. Wetten zijn vaak zo dichtgetimmerd, dat de rechter niet veel ruimte heeft om rekening te houden met individuele gevallen. Daar zit wat mij betreft direct ook de oplossing. Laat de politiek een algemene regel opnemen dat al het handelen van de overheid moet worden getoetst aan de ‘redelijkheid en billijkheid’. Ja, dat is vaag, maar geeft de rechter wel meer ruimte om ‘echt recht’ te spreken. In plaats van simpelweg te zeggen: lex dura sed lex (dit is nu eenmaal de wet en die is hard).
Advocaat tegen de overheid
Ik heb als advocaat veel ervaring met procedures tegen de overheid. Bel of mail gerust vrijblijvend: 06 340 93 944 of info@nico-advocatuur.nl, ik help je graag.
De agrarische sector gaat mij aan het hart. Nieuwsgierig naar mijn achtergrond in de mooie sector en wat ik doe voor agrarisch ondernemers? Lees meer over agrarische sector.